Beste lezer. Wat hier onder staat beschreven gebeurt niet in een ver weg land ergen in azie of afrika, maar direct onder onze neus in Nederland. En ook hier is weer totaal geen belangstelling of benul voor vanuit de regering.
Hier geldt: You own nothing but you are not happy.
Er zijn in nederland c.a. 2 miljoen kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar. Dit betekent dat 170.000 van deze kinderen in armoede leven. Dat is een schrikbarend aantal. En ook een aantal wat eerder zal groeien dan dalen.
Bron:December 2020 | Hilde Kalthoff
Samenvatting Ongeveer een op de twaalf kinderen leeft in armoede. Welke kinderen lopen vooral risico om op te groeien in armoede?
Wat betekent armoede voor hun dagelijkse situatie en welbevinden?
Wat betekent armoede voor de ouders?
Welke gevolgen heeft armoede voor opvoeden en de ontwikkeling van kinderen?
Hoe kunnen de gevolgen van armoede worden tegengegaan?
Al deze vragen worden beantwoord in deze publicatie. In deel 1 staan de gevolgen van armoede voor het dagelijks leven, het opgroeien en het opvoeden van kinderen centraal. Er wordt onder meer ingegaan op de ontwikkeling van kinderen, onderwijskansen en gezondheid. Het opvoeden in gezinnen komt eveneens aan de orde.
In deel 2 wordt de bestrijding van de gevolgen van armoede besproken. Met onder meer informatie over welke interventies daarbij kunnen worden ingezet en het versterken van beschermende factoren bij kinderen en jongeren. Zo hebben basisvoorzieningen als kinderopvang, onderwijs en welzijnswerk een grote rol in het signaleren van armoede en het zo nodig verwijzen van kinderen en ouders naar steun of hulp.
Kinderen in gezinnen met armoede
Ongeveer een op de twaalf kinderen groeit op in armoede. De kans dat gezinnen ten minste vier jaar achtereen van een laag inkomen moeten rondkomen, nam de afgelopen jaren verder toe. Vanwege corona, en de daarmee gepaard gaande economische neergang, wordt verwacht dat het aantal gezinnen in armoede zal groeien. Het risico om in een gezin met geldzorgen op te groeien is groter voor kinderen uit eenoudergezinnen, bijstandsgezinnen, gezinnen met laagopgeleide ouders en kinderen uit migrantengezinnen en vluchtelingengezinnen.
Dagelijks leven
Kinderen en jongeren uit (langdurig) arme gezinnen zijn op veel terreinen vaak slechter af dan kinderen uit meer welvarende gezinnen. Er is minder geld voor nieuwe kleren, iedere dag een warme maaltijd, internet, uitstapjes of vakantie. Ook een lidmaatschap van een vereniging, het vieren van een verjaardag of het meedoen aan schoolexcursies is niet vanzelfsprekend. Daardoor is het risico op sociale uitsluiting groter.
Welbevinden
Hoe langer een gezin geldgebrek heeft, des te groter is de kans op nadelige gevolgen voor het welbevinden van kinderen. Deze kinderen voelen zich vaker angstig, afhankelijk en ongelukkig. Dit kan fysieke of psychische klachten tot gevolg hebben zoals hoofdpijn, buikpijn of vermoeidheid. Toch zijn veel kinderen tevreden over hun thuissituatie. Een goed sociaal netwerk is belangrijk om te kunnen omgaan met de situatie. Een aantal kinderen en jongeren vindt armoede geen prettig woord. Ze benoemen het liever als geldzorgen of geldproblemen en willen niet als arm kind worden benaderd.
Armoede en ouderschap
Als armoede tijdelijk is en er geen andere problemen zijn, kunnen ouders daar meestal goed mee omgaan. Als er meerdere problemen zijn die al langer spelen zoals werkloosheid, ziekte of slechte huisvesting wordt dat erg lastig voor ouders. Zij hebben dan vaak veel stress. Verder spelen schaamte en stigmatisering een rol in het leven van veel ouders met (langdurige) geldzorgen. Dit kan zorgen voor gevoelens van machteloosheid, een negatief zelfbeeld, depressieve gevoelens en dat ouders zich terugtrekken uit sociale situaties en geen gebruik maken van voorzieningen zoals een kindpakket of de voedselbank. Armoede en ontwikkeling kinderen Armoede wordt in verband gebracht met een autoritaire opvoedstijl, onveilige hechting, minder goede hersenontwikkeling en een minder voorspoedige schoolloopbaan. Een aantal ouders in armoede heeft een lage opleiding en/of veel stress vanwege moeilijke leefomstandigheden. Dit kan leiden tot een weinig ondersteunende en stimulerende ouder-kindinteractie. Hierdoor ontwikkelen kinderen zich niet optimaal. Materiële achterstanden kunnen ook bijdragen aan een slechtere concentratie op school, leerachterstanden en voortijdig schoolverlaten. Echter, ook binnen een groep ouders met een vergelijkbaar (laag) inkomen zijn er verschillen in opvoedstijl, opvoedpraktijken en kansen voor kinderen. Inkomen alleen bepaalt niet het opvoeden. Een steunende en stimulerende gezinssituatie is essentieel voor de ontwikkeling van kinderen. Armoede: beschermende factoren en risicofactoren Armoede zorgt niet automatisch voor problemen bij kinderen op lange termijn. Als armoede langdurig is en samengaat met meer risicofactoren en minder beschermende factoren, is de kans op ontwikkelingsproblemen van kinderen groot. Het betreft risicofactoren bij ouders (zoals een lage opleiding, alleenstaand ouderschap, langdurig ziek zijn), bij het kind (bijvoorbeeld moeilijk temperament) en de omgeving (een slechte woonsituatie, onveiligheid in de buurt). Hiertegenover staan beschermende factoren bij de ouders (goede relatie, veerkracht), bij het kind (zoals een makkelijk temperament) en in de omgeving (goede sociale netwerken, goed functionerende basisvoorzieningen).
Bestrijden armoede: samenhangende aanpak
Armoede bestrijden dient dan op verschillende niveaus gedaan te worden. Het gaat daarbij zowel om individuele als maatschappelijke factoren. Gemeenten verschillen onder meer op het gebied van de invulling van het armoedebeleid. Ze richten zich vooral op het verminderen van de gevolgen van armoede voor de participatie van kinderen en jongeren, en minder op preventie van armoede. Nodig is een (integrale) aanpak die het leven van kinderen op alle vlakken verbetert. Daarbij gaat het om steun, hulp en/of interventies die zich rechtstreeks richten op de gevolgen van armoede, maar ook om een meer indirecte aanpak. Bijvoorbeeld door middel van programma’s om de ontwikkeling van kinderen te versterken. Het is belangrijk om bij alle steun, hulp en interventies die worden ingezet, goed rekening te houden met wat armoede doet voor kinderen en ouders. Ook binnen basisvoorzieningen, zoals kinderopvang, onderwijs en welzijnswerk, is het nodig om goed bewust te zijn van de invloed die geldgebrek kan hebben voor de kinderen en hun ouders. Opgroeien en opvoeden in armoede | december 2020
4 Versterken beschermende factoren
Een goede invalshoek voor een samenhangende aanpak is het 'Balansmodel' waarbij binnen elk leefdomein waarmee jeugdigen te maken hebben, de draaglast en de draagkracht in balans dient te zijn. Het NJi onderscheidt tien beschermende factoren voor kinderen en jongeren. Deze factoren kunnen worden versterkt. Zo zorgt bijvoorbeeld het bevorderen van de competenties van kinderen en jongeren voor een meer voorspoedige ontwikkeling en draagt ertoe bij dat ze beter kunnen omgaan met uitdagingen in hun leven. Basisvoorzieningen als de kinderopvang (voor- en vroegschoolse educatie), onderwijs, voorzieningen in de vrije tijd spelen hier een belangrijke rol bij.
Bestrijden van problemen voor kinderen
Een andere noodzakelijke invalshoek voor een samenhangend beleid is het verminderen van de gevolgen van armoede voor kinderen. Basis hiervoor is het versterken van een veilige, ondersteunende en stimulerende omgeving. Soms is het stimuleren van informele steun, door het netwerk van ouders te versterken, of het bieden van lichte opvoedsteun voldoende. Als dit ontoereikend is kan een effectieve interventie uitkomst bieden. Bij het bevorderen van een veilige, gezonde en kansrijke ontwikkeling van kinderen spelen basisvoorzieningen als kinderopvang en school een grote rol. Daarnaast zijn er gerichte interventies om de ontwikkeling van kinderen te stimuleren en gezondheidsproblemen (vanwege ongezond gedrag) te voorkomen en verminderen. Het is essentieel om ook bij interventies die zich op kinderen richten, de ouders te betrekken.
Opvoedondersteuning
Het versterken van informele steun voor gezinnen met geldzorgen vermindert stress en bevordert het positief opvoeden en de ouder-kind relatie. Het werkt goed om aan te sluiten bij wat ouders zélf aan oplossingen bedenken en welke competenties zij hebben. Een gemeente kan ouders faciliteren zodat ze elkaar steun kunnen geven en (daarna) laagdrempelige professionele steun bieden aan ouders die dat nodig hebben. Voor ouders die meer steun nodig hebben zijn er diverse effectieve interventies om opvoedvaardigheden te vergroten. Ook de mate waarin ouders beschikken over levensvaardigheden heeft invloed op het opvoeden, het welzijn en de ontwikkeling van kinderen. Het gaat dan bijvoorbeeld om het omgaan met stress, of het vragen van hulp, kunnen plannen, creatief denken, het reguleren van emoties en mediawijs zijn. Het versterken van dergelijke levensvaardigheden draagt bij aan het versterken van de veerkracht in gezinnen en aan krachtig ouderschap.
https://www.nji.nl/system/files/2021-04/Opgroeien-en-opvoeden-in-armoede.pdf
0 Comments